Türkiye’de sosyal medya platformlarına ve mesajlaşma uygulamalarına erişimde yaşanan sorunlar 8 Eylül akşamı sona erdi. Instagram, WhatsApp, YouTube ve TikTok gibi popüler ağlara erişim normale dönerken, bu engellemelerin ardındaki nedenler ve bant daraltmanın ne anlama geldiği merak konusu oldu.
Sosyal Medya Erişim Sorunları ve Yasaklar
İstanbul’da yaşanan gelişmeler, sosyal medya erişimindeki kısıtlamaların tetikleyicisi oldu. CHP’nin İstanbul il yönetiminin görevden alınması ve yeni yönetim atanmasına karşı yapılan toplanma çağrılarının ardından İstanbul Valiliği, altı ilçede 4 gün boyunca eylem ve etkinlik yasağı getirdi. Bu durum sosyal medya kullanıcılarının Instagram ve WhatsApp gibi platformlarda erişim sorunları yaşamasına neden oldu.
Uluslararası internet kısıtlamalarını izleyen Netblocks da Türkiye’deki erişim kısıtlamalarını doğruladı. Platform, farklı sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarında bant daraltması uygulandığını açıkladı.
Bant Daraltma Nedir ve Nasıl İşler?
Bant genişliği daraltması, bir internet bağlantısının belirli bir zaman diliminde kullanabileceği veri miktarının sınırlandırılmasıdır. Bu uygulama, erişim engeli getirilmeden internet sayfalarının ve uygulamaların yavaşlatılması anlamına gelir. Kullanıcılar bu süreçte platformlara zor erişim sağladıklarını veya çok yavaş yükleme yaşadıklarını belirtmiştir.
Ekim 2022‘de yürürlüğe giren “Dezenformasyon Yasası” ile birlikte, Türkiye’de bant genişliği daraltma kararı alınabiliyor. Hukukçular ise bu uygulamanın bilinen teknik ve hukuki dayanaklarının tartışmalı olduğunu ifade ediyor ve BTK’nın bu kararının hukuki dayanağına dikkat çekiyor.
VPN Kullanımı ve İnternette Özel Ağların Önemi
Bu kısıtlamalar nedeniyle pek çok kullanıcı VPN (Virtual Private Network) kullanarak engellemeleri aşmaya çalışıyor. VPN, cihaz ile internet arasında güvenli özel ağlar oluşturarak internet erişiminin farklı bir ülkeden sağlanmasını mümkün kılıyor. Böylece kullanıcıların kimlikleri ve aktiviteleri gizli kalabiliyor.
Ancak her VPN servisi aynı gizliliği sağlamıyor; bazı VPN sunucularında kullanıcı verileri kaydedilebiliyor. Bu sebeple kullanıcıların güvenilir VPN servisleri tercih etmesi öneriliyor.
Türkiye’deki gelişmeler, internet özgürlüğü ve erişim önündeki kısıtlamalar konusunda önemli tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Resmi kurumlardan henüz detaylı bir açıklama gelmezken, kullanıcıların sosyal medya ve iletişim uygulamalarına güvenli erişim yollarına olan ilgisi artıyor.
