Kızamık Geri Döndü: Amerika Kıtası Tehlike Altında
Amerika kıtası onlarca yılın ardından yeniden kızamıkla sarsılıyor. Aşıyla büyük ölçüde kontrol altına alınmış bu hastalık, şimdi aşı karşıtlığı ve düşük aşılama oranları yüzünden yeniden ölümcül bir tehdit haline geldi. Kanada, Meksika ve ABD’den gelen rakamlar, tabloyu her geçen gün daha da ağırlaştırıyor.
Kanada’nın Ontario eyaletinde prematüre doğan bir bebek, kızamık nedeniyle hayatını kaybetti. Bebeğin virüsü annesinden doğmadan kaptığı ve annenin MMR (kızamık-kabakulak-kızamıkçık) aşısı yaptırmadığı öğrenildi. Uzmanlara göre bu trajik ölüm, daha büyük bir halk sağlığı krizinin uyarı sinyali.
Meksika’da dört kişi, ABD’de ise üç kişi kızamık nedeniyle yaşamını yitirdi. Hayatını kaybedenlerin tamamının aşısız olması ise gözlerden kaçmadı. Salgınlar sadece bireyleri değil, toplumsal bağışıklığı da tehdit ediyor.
Salgın 90’lara Geri Döndürdü
Kanada, 1998 yılında kızamığı resmen “ortadan kaldırılmış hastalık” olarak ilan etmişti. Ancak 2025 itibarıyla yalnızca yılın ilk beş ayında bildirilen vaka sayısı 2.755’i geçti. Bu rakam, son 27 yılın toplamından bile fazla. En fazla vaka Ontario’da görülüyor.
ABD’de ise yıl başından bu yana 1.168 kızamık vakası rapor edildi. Bu, ülkenin 2000 yılında kızamığın bittiğini ilan etmesinden bu yana ikinci en yüksek seviye. ABD Sağlık yetkilileri, vakaların %80’inin Teksas merkezli bir salgınla bağlantılı olduğunu belirtti. Bu salgın Meksika sınırını aştı ve Kanada’ya da ulaştı.
Mennonite Topluluklarında Risk Yüksek
Salgının yayılmasında en çok dikkat çeken noktalardan biri ise Mennonite toplulukları. Bu geleneksel yaşam süren dini gruplar, aşı karşıtlığı ve sağlık sistemlerinden uzak durmalarıyla biliniyor. Kanada, ABD ve Meksika’daki kızamık vakalarının önemli bir kısmı bu topluluklardan çıkıyor.
Meksika’daki salgının, Mennonite’ların yaşadığı Chihuahua bölgesinde başladığı bildirildi. Bölge, ABD’nin Teksas eyaleti ve Kanada’daki diğer Mennonite yerleşimleriyle oldukça yakın temas halinde. Uzmanlar, bu temasın salgını ülke sınırlarının ötesine taşıdığını düşünüyor.
Seyahat Edenler Dikkat: Aşısızsanız Tehlikedesiniz
Uluslararası sağlık kuruluşları, üç ülkeye seyahat edecek herkese MMR aşısı yaptırma çağrısı yaptı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), özellikle çocukların ve hamile kalmayı planlayan kadınların mutlaka iki doz aşı yaptırmaları gerektiğini belirtti.
Kanada’nın baş sağlık yetkilisi Dr. Kieran Moore, “Aşısızsanız risk altındasınız. Kızamık yalnızca cilt döküntüsü değildir, zatürreye ve beyin iltihabına kadar giden ağır komplikasyonlar yaratabilir,” diyerek ciddi bir uyarıda bulundu.
Genetik İz Sürülemiyor: Salgınlar Arası Bağlantı Belirsiz
Henüz yeterince genetik analiz yapılmadığı için ülkeler arası salgınların doğrudan bağlantısı net olarak ortaya konmuş değil. Ancak coğrafi yakınlık, vaka yoğunluğu ve topluluk yapıları göz önüne alındığında, bu salgınların birbirine bağlı olması yüksek ihtimal.
Pan Amerikan Sağlık Örgütü, Amerika kıtasındaki kızamık riskini “yüksek” olarak değerlendiriyor. Aşı oranlarının düşüklüğü, yeni doğanları ve bağışıklığı zayıf bireyleri savunmasız bırakıyor.
Aşı Karşıtlığı Küresel Bir Krize Dönüşüyor
Tüm bu veriler, kızamığın yalnızca bir tıbbi sorun olmadığını gösteriyor. Düşük aşılama oranları, sosyal medya üzerinden yayılan aşı karşıtı propagandalarla birleşince, halk sağlığı ciddi bir tehdit altına giriyor.
Kızamığın yeniden hortlaması, bilimin kazandığı savaşı insan ihmaliyle kaybetme riskimizi gözler önüne seriyor. Uzmanlara göre çözüm basit: Aşı olmak. Ancak kamuoyunun bilinçlendirilmesi ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele, salgının önlenmesinde en az aşı kadar önemli.
