Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2 Mayıs haftasına ait güncel rezerv verilerini açıkladı ve rakamlar piyasaları şaşkına çevirdi. Sadece bir haftada 2 milyar 519 milyon dolarlık bir düşüş yaşandı. Bu gelişme, ekonomistleri ve yatırımcıları yeniden Türkiye‘nin döviz tampon gücü konusunda düşünmeye itti.
Döviz ve Altında Sert Gerileme
Açıklanan verilere göre, brüt döviz rezervleri bir haftada 1 milyar 673 milyon dolar azalarak 57 milyar 577 milyon dolara geriledi. Bu, 25 Nisan’da kaydedilen 59 milyar 250 milyon dolarlık rezervden oldukça aşağıda bir seviye. Sadece döviz değil, altın rezervleri de aynı dönemde 845 milyon dolar azaldı ve 80 milyar 955 milyon dolara indi.
Bu iki kalemdeki düşüşle birlikte Merkez Bankası’nın toplam rezervleri 138 milyar 532 milyon dolara kadar geriledi. Bu düşüş, ekonomideki dış kırılganlık risklerini bir kez daha gündeme getirdi.
Neden Geriliyor?
Uzmanlar, bu rezerv azalmasının arkasında birden fazla neden olabileceğine dikkat çekiyor. Kur korumalı mevduat ödemeleri, dış borç servisleri, ithalat kaynaklı döviz talebi ve döviz piyasasındaki müdahaleler bu faktörlerden sadece birkaçı.
Ayrıca altın fiyatlarındaki uluslararası gerileme de Merkez Bankası’nın rezerv kalemlerini doğrudan etkileyen bir başka unsur. Uzmanlar, rezerv düşüşlerinin devam etmesi durumunda Türkiye‘nin dış borçlanma maliyetlerinin artabileceği uyarısında bulunuyor.
Rezervler Yeterli mi? Tartışması Yeniden Alevlendi
TCMB’nin toplam rezervleri hâlâ 138 milyar doların üzerinde olsa da, bu rakamın ne kadarının “kullanılabilir” olduğu sorusu uzun zamandır tartışma konusu. Swap anlaşmaları ve zorunlu karşılıklar nedeniyle gerçek anlamda kullanılabilir rezerv miktarının çok daha düşük olduğu biliniyor.
Bazı ekonomistlere göre, net rezervler eksi seviyelerde seyrediyor ve bu durum piyasa istikrarı açısından ciddi bir sorun teşkil ediyor. Bu bağlamda rezervlerin seyrine dair en küçük bir gerileme dahi ekonomik aktörlerde tedirginlik yaratabiliyor.
Piyasalar Nasıl Tepki Verdi?
TCMB’nin rezerv açıklamasının ardından döviz piyasalarında dalgalı bir seyir izlendi. Dolar/TL kuru küçük çaplı bir yükseliş yaşarken, yatırımcılar gözlerini Merkez Bankası’nın faiz ve döviz politikalarına çevirmiş durumda.
Ayrıca uluslararası yatırımcılar da rezerv hareketlerini yakından izliyor. Türkiye’nin dış borç ödemeleri açısından döviz rezervleri büyük önem taşıdığı için, bu düşüşün kredi derecelendirme kuruluşlarının da dikkatini çekmesi bekleniyor.
Gelecek Haftalar Ne Getirecek?
TCMB’nin rezervlerini toparlaması için ihracat gelirlerinin artırılması, turizm sezonunun canlanması ve dış yatırımların teşvik edilmesi gibi kalemlerde pozitif gelişmeler yaşanması gerekiyor. Aksi halde mevcut rezerv düşüşü eğilimi devam ederse, ekonomi yönetiminin yeni önlemler alması kaçınılmaz hale gelecek.
Ekonomistlerin bir kısmı, yaz aylarında turizm gelirleriyle birlikte rezervlerde toparlanma yaşanabileceğini öngörüyor. Ancak kısa vadeli risklerin hâlâ yüksek olduğu da vurgulanıyor.
